Azəri
Surah As-Saaffat ( Those Ranges in Ranks ) - Aya count 182
وَالصَّافَّاتِ صَفًّا
( 1 ) 
And olsun (Rəbbinə ibadət üçün səmada) səf-səf duranlara (mələklərə);
فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا
( 2 ) (Buludları) qovduqca qovanlara (yaxud şeytanların pis əməllərinə mane olanlara, insanlara günah işlər görməyi qadağan edənlərə)
فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا
( 3 ) Və Qur’an oxuyanlara!
إِنَّ إِلَٰهَكُمْ لَوَاحِدٌ
( 4 ) Həqiqətən, sizin Allahınız birdir!
رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ
( 5 ) O, göylərin, yerin və onların arasında olanların (bütün məxluqatın) Rəbbidir. Məşriqlərin (şərqin və qərbin – günəşin, ayın və ulduzların doğub batdığı yerlərin) də Rəbbi Odur.
إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ
( 6 ) Biz (sizə) ən yaxın olan göy üzünü (dünya səmasını) ulduzlarla bəzədik. (Günəş, ay və ulduzlar başqa-başqa göylərdə olduqları halda, siz onların hamısını özünüzlə müqayisədə ən yaxın bir yerdə, sanki başınızın üstündə görürsünüz).
وَحِفْظًا مِّن كُلِّ شَيْطَانٍ مَّارِدٍ
( 7 ) (Biz həm də göyü) itaətdən çıxmış hər bir şeytandan qoruduq.
لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَىٰ وَيُقْذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٍ
( 8 ) Onlar ali bəzmə (yuxarı aləmə, mələklər aləminin söhbətlərinə) qulaq asa bilməz və hər tərəfdən (axan ulduzlar vasitəsilə) qovulub atılar.
دُحُورًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ
( 9 ) (Səmadan) kənar edilərlər. Onları daimi bir əzab göyləyir!
إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ
( 10 ) Ancaq (şeytanlar içərisində mələklərin söhbətlərindən bir sözü, bir xəbəri) çırpışdıran (oğrun-oğrun öyrənən) olsa, onu da dərhal yandırıb-yaxan bir ulduz (hər şeyi dəlib keçən bir mə’şəl) tə’qib edər.
فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَم مَّنْ خَلَقْنَا ۚ إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّن طِينٍ لَّازِبٍ
( 11 ) İndi (ya Peyğəmbər, bu müşriklərdən) soruş: onları yaratmaq çətindir, yoxsa Bizim (başqa) yaratdıqlarımızı? [Və ya: xilqətcə onlar güclüdürlər, yoxsa Bizim (başqa) yaratdıqlarımız?] Axı Biz onları (insanların babası Adəmi) yapışqan (kimi) bir palçıqdan yaratdıq.
بَلْ عَجِبْتَ وَيَسْخَرُونَ
( 12 ) Bəli, sən onlara (müşriklərin Allahın qüdrət əlamətlərini gördükləri halda qiyamətə inanmamalarına) təəcüblənirsən, onlar isə (sənin bu inamına) istehza edirlər.
وَإِذَا ذُكِّرُوا لَا يَذْكُرُونَ
( 13 ) Onlara (Qur’anla Allahın dəlilləri ilə) öyüd-nəsihət verildikdə düşünüb ibrət almazlar.
وَإِذَا رَأَوْا آيَةً يَسْتَسْخِرُونَ
( 14 ) Bir mö’cüzə gördükdə isə ona istehza edərlər.
وَقَالُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ
( 15 ) Və belə deyərlər: “Bu ancaq açıq-aşkar bir sehrdir.
أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
( 16 ) Məgər biz öldükdən, torpaq və sürsümük olduqdan sonra dirildiləcəyikmi?!
أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ
( 17 ) Eləcə də (bizdən) əvvəlki atalarımız (dirildiləcəklərmi)?!”
قُلْ نَعَمْ وَأَنتُمْ دَاخِرُونَ
( 18 ) (Ya Peyğəmbər!) De: “Bəli, özü də zəlil (xar) olaraq (dirildiləcəksiniz).
فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ يَنظُرُونَ
( 19 ) O yalnız dəhşətli bir səsdən (İsrafilin suru ikinci dəfə üfürməsindən) ibarətdir. Onlar dərhal (dirilib başlarına gətirilən müsibətlərə) baxacaqlar.
وَقَالُوا يَا وَيْلَنَا هَٰذَا يَوْمُ الدِّينِ
( 20 ) Və deyəcəklər: “Vay halımıza! Bu, haqq-hesab (cəza) günüdür!”
هَٰذَا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ
( 21 ) (Mələklər isə onlara belə deyəcəklər): “Bu (dünyada) yalan hesab etdiyiniz (haqq ilə batili, mö’minlə kafiri) ayırd etmə günüdür!”
احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ
( 22 ) (Allah mələklərə belə buyuracaqdır:) “Yığın bir yerə zülm (küfr) edənləri, onların həmtaylarını və ibadət etdiklərini -
مِن دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَىٰ صِرَاطِ الْجَحِيمِ
( 23 ) Allahdan qeyri! Onlara Cəhənnəm yolunu göstərin!
وَقِفُوهُمْ ۖ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ
( 24 ) Onları tutub saxlayın, çünki sorğu-sual olunacaqlar!”
مَا لَكُمْ لَا تَنَاصَرُونَ
( 25 ) (Mələklər istehza ilə onlara deyəcəklər:) “Sizə nə olub ki, (bu gün dünyadakı kimi) bir-birinizə kömək edə bilmirsiniz?”
بَلْ هُمُ الْيَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ
( 26 ) Bəli, onlar bu gün (Allahın əmrinə) təslim olmuşlar!
وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ
( 27 ) Onların bir qismi (tabe olanlar) digəri (öz başçıları) ilə çənə-boğaz olmağa başlayacaq.
قَالُوا إِنَّكُمْ كُنتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْيَمِينِ
( 28 ) (Tabe olanlar öz başçılarına) deyəcəklər: “Siz bizim yanımıza (özünüzün haqlı olduğunuz barədə) and-amanla (bizim bərəkətli və uğurlu saydığımız sağ tərəfdən) gəlirdiniz. (Əslində isə bizi haqq yoldan azdırmısınız)”.
قَالُوا بَل لَّمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِينَ
( 29 ) (Başçıları) deyəcəklər: “Xeyr, siz (Allahın vəhdaniyyətinə) inanmırdınız.
وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ ۖ بَلْ كُنتُمْ قَوْمًا طَاغِينَ
( 30 ) Və bizim sizin üzərinizdə heç bir hökmümüz də yox idi. Xeyr, siz (özünüz) azğın (günah etməkdə həddi aşmış) bir qövm idiniz.
فَحَقَّ عَلَيْنَا قَوْلُ رَبِّنَا ۖ إِنَّا لَذَائِقُونَ
( 31 ) Buna görə də Rəbbimizin sözü (əzab və’dəsi) bizim barəmizdə gerçəkləşdi. Biz mütləq (əzabı) dadacağıq!
فَأَغْوَيْنَاكُمْ إِنَّا كُنَّا غَاوِينَ
( 32 ) Biz sizi yoldan çıxartdıq, çünki biz özümüz yoldan çıxmış kimsələr idik!”
فَإِنَّهُمْ يَوْمَئِذٍ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ
( 33 ) O gün hamısı əzaba (cəhənnəm oduna yanmağa) şərik olacaqlar.
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ
( 34 ) Həqiqətən, Biz günahkarlarla belə rəftar edirik.
إِنَّهُمْ كَانُوا إِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ يَسْتَكْبِرُونَ
( 35 ) Onlara: “Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur!” – deyildiyi zaman təkəbbür göstərirdilər.
وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَّجْنُونٍ
( 36 ) Və: Biz heç divanə bir şairdən ötrü tanrılarımızı tərk edərikmi?!” – deyirdilər.
بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِينَ
( 37 ) Xeyr, o, haqla (Qur’anla) gəldi və (özündən əvvəlki) peyğəmbərləri təsdiq etdi.
إِنَّكُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِيمِ
( 38 ) Siz (müşriklər) şiddətli əzabı mütləq dadacaqsınız!
وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
( 39 ) Siz ancaq etdiyiniz əməllərin cəzasını alacaqsınız.
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
( 40 ) Allahın müxlis bəndələri isə müstəsnadırlar (onlara cəza verilməyəcəkdir).
أُولَٰئِكَ لَهُمْ رِزْقٌ مَّعْلُومٌ
( 41 ) Məhz onlar üçün mə’lum bir ruzi vardır.
فَوَاكِهُ ۖ وَهُم مُّكْرَمُونَ
( 42 ) (Onlar üçün) növbənöv meyvələr vardır. Onlar hörmətə (şərəfə) nail olacaqlar –
فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
( 43 ) Nəim cənnətlərində.
عَلَىٰ سُرُرٍ مُّتَقَابِلِينَ
( 44 ) Onlar taxtlar üstündə bir-biri ilə üzbəüz əyləşəcəklər.
يُطَافُ عَلَيْهِم بِكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ
( 45 ) Onlar üçün (cənnət saqiləri tərəfindən adamı kefləndirməyən, behiştdə çay kimi axan) məin (şərab) dolu piyalələr dolandırılacaqdır.
بَيْضَاءَ لَذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ
( 46 ) Ağappaq, özü də içənlərə ləzzət verən (bir məin).
لَا فِيهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا يُنزَفُونَ
( 47 ) Onun içində (dünyadakı şərabdan fərqli olaraq) ağlı başdan çıxaran (başağrısı, süstlük verən) heç bir şey yoxdur. Onlar ondan məst də olmazlar.
وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِينٌ
( 48 ) Onların yanında gözəl (irigözlü), baxışları (yalnız ərlərinə) dikilmiş zövcələr olacaqdır.
كَأَنَّهُنَّ بَيْضٌ مَّكْنُونٌ
( 49 ) Onlar, sanki örtülü (bağlı, heç bir əl dəyməmiş, qabığı içində təzə-təzə qalmış, ağappaq) yumurtadırlar (yaxud sədəf içində gizlənmiş incidirlər).
فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَسَاءَلُونَ
( 50 ) Onlar bir-biri ilə (dünyada gördükləri barədə) sorğu-suala (söz-söhbətə) başlayacaqlar.
قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٌ
( 51 ) Onlardan biri belə deyəcək: “Mənim bir yoldaşım var idi.
يَقُولُ أَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ
( 52 ) O deyirdi: “Sən, doğrudan da, inanmırsan ki,
أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِينُونَ
( 53 ) Biz öldükdən, torpaq və sür-sümük olduqdan sonra (dirildilib) sorğu-sual olunacağıq (və əməllərimizə görə cəzalandırılacağıq)?”
قَالَ هَلْ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ
( 54 ) (Sonra həmin şəxs Cənnətdəki yoldaşlarına) deyəcək: “Siz (indi onun nə halda olduğunu) bilirsinizmi?” (Onlar: “Xeyr”, - deyə cavab verəcəklər).
فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِي سَوَاءِ الْجَحِيمِ
( 55 ) O özü baxıb onu (yoldaşını) Cəhənnəmin ortasında görəcək
قَالَ تَاللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرْدِينِ
( 56 ) Və (ona üz tutub) deyəcəkdir: “Allaha and olsun ki, sən az qala məni (yoldan çıxardıb) məhv edəcəkdin!
وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ الْمُحْضَرِينَ
( 57 ) Əgər Rəbbimin lütfü olmasaydı, mən də (Cəhənnəmə) gətirilənlərdən olardım!
أَفَمَا نَحْنُ بِمَيِّتِينَ
( 58 ) Biz artıq ölməyəcəyik, elə deyilmi?
إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ
( 59 ) (Dünyadakı) ilk ölümümüz istisna olmaqla! Biz, əzad da görməyəcəyik!”
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
( 60 ) Həqiqətən, bu, böyük qurtuluşdur (uğurdur)!
لِمِثْلِ هَٰذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ
( 61 ) Qoy (dünyada) çalışanlar bunun üçün (belə bir əbədi səadət uğrunda) çalışsınlar!
أَذَٰلِكَ خَيْرٌ نُّزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ
( 62 ) (Ey insanlar!) Qonaq olmağa (ziyafət üçün) bu (Cənnət) yaxşıdır, yoxsa (Cəhənnəmdəki pis qorxulu, meyvəsi zəhər kimi acı) zəqqum ağacı?
إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِّلظَّالِمِينَ
( 63 ) Biz onu zalımlar (cəhənnəm istisində heç bir ağac bitməz deyən kafirlər) üçün bir bəla (dərd) etdik.
إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِي أَصْلِ الْجَحِيمِ
( 64 ) O elə bir ağacdır ki, Cəhənnəmin lap dibindən (cəhənnəm odunun içindən) çıxar.
طَلْعُهَا كَأَنَّهُ رُءُوسُ الشَّيَاطِينِ
( 65 ) Onun meyvəsi şeytanların başı kimidir (olduqca çirkin və əcaibdir).
فَإِنَّهُمْ لَآكِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ
( 66 ) Onlar (cəhənnəm əhli) ondan yeyəcək və qarınlarını onunla dolduracaqlar.
ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَيْهَا لَشَوْبًا مِّنْ حَمِيمٍ
( 67 ) Sonra onlar üçün (içməyə) qaynar su ilə qatışmış irin vardır.
ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِيمِ
( 68 ) Daha sonra onların qayıdacaqları yer mütləq yenə Cəhənnəmdir!
إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءَهُمْ ضَالِّينَ
( 69 ) Çünki onlar atalarını (dünyada haqq yoldan) azmış gördülər.
فَهُمْ عَلَىٰ آثَارِهِمْ يُهْرَعُونَ
( 70 ) Bununla belə yüyürə-yüyürə onların ardınca düşüb getdilər.
وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَكْثَرُ الْأَوَّلِينَ
( 71 ) Həqiqətən, onlardan (Məkkə müşriklərindən) əvvəlkilərin (keçmiş ümmətlərin) əksəriyyəti (haqq yoldan) azmışdı.
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ
( 72 ) And olsun ki, Biz onlara (Allahın əzabı ilə) qorxudan peyğəmbərlər göndərmişdik.
فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ
( 73 ) (Ya Rəsulum!) Bir gör o qorxudulanların (lakin düz yola gəlməyənlərin) axırı necə oldu!
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
( 74 ) Yalnız Allahın sadiq bəndələrindən başqa! (Onlara heç bir əzab verilmədi).
وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ
( 75 ) Həqiqətən, Nuh (öz tayfasının məhv edilməsi barədə) Bizə dua etmiş, onun duası necə də gözəl qəbul olunmuşdu!
وَنَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ
( 76 ) Biz (Nuh qövmünü suda boğub) onu və ailəsini böyük fəlakətdən qurtardıq.
وَجَعَلْنَا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْبَاقِينَ
( 77 ) Məhz onun nəslini (qiyamətə qədər yer üzündə) baqi etdik.
وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ
( 78 ) Sonralar gələnlər içərisində onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) qoyduq.
سَلَامٌ عَلَىٰ نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ
( 79 ) (Onu belə yad edirlər:) “Bütün aləmlər (bəşər əhli) içərisində Nuha salam olsun!”
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
( 80 ) Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!
إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ
( 81 ) Şübhəsiz ki, o Bizim mö’min bəndələrimizdən idi!
ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ
( 82 ) Sonra başqalarını (Nuha iman gətirməyənləri) suda boğduq.
وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
( 83 ) Həqiqətən, İbrahim də onun yolu ilə gedənlərdən (Nuhun firqəsindən) idi.
إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
( 84 ) O zaman o öz Rəbbinin hüzuruna tərtəmiz bir qəlblə gəlmişdi.
إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ
( 85 ) Həmin vaxt o, atasına və tayfasına belə demişdi: “Siz nəyə ibadət edirsiniz?
أَئِفْكًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِيدُونَ
( 86 ) Allahı qoyub yalançı tanrılarımı istəyirsiniz?
فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ الْعَالَمِينَ
( 87 ) Aləmlərin Rəbbi barəsində zənniniz nədir?” (Onun ruzisini yeyib bütlərə tapınırsınız? Məgər bunun cəzasını çəkməyəcəksiniz?!)
فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ
( 88 ) (İbrahim) ulduzlara bir nəzər saldı.
فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ
( 89 ) Və (ətrafındakıları özündən uzaqlaşdıqmaq məqsədilə) dedi: “Mən xəstəyəm!”
فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِينَ
( 90 ) (İbrahimin yanındakılar xəstəliyin onlara yoluxmasından qorxaraq, həm də o gün qeyd edəcəkləri bayrama tələsərək) ondan üz çevirib getdilər.
فَرَاغَ إِلَىٰ آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ
( 91 ) (İbrahim) xəlvətcə onların tanrılarının yanına gedib (istehza ilə) dedi: “Məgər (yanınızda olan bu təamları) yeməyəcəksiniz?
مَا لَكُمْ لَا تَنطِقُونَ
( 92 ) Sizə nə olub ki, danışmırsınız?”
فَرَاغَ عَلَيْهِمْ ضَرْبًا بِالْيَمِينِ
( 93 ) Sonra bütlərin üstünə yüyürüb sağ əli ilə onlara möhkəm bir zərbə endirdi.
فَأَقْبَلُوا إِلَيْهِ يَزِفُّونَ
( 94 ) (Bundan xəbər tutan tayfası) yüyürə-yüyürə onun yanına gəldi.
قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ
( 95 ) (İbrahim onlara) dedi: “Siz özünüz yonub düzəltdiyiniz şeylərəmi ibadət edirsiniz?
وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ
( 96 ) Halbuki sizə də, sizin düzəltdiklərinizi də Allah yaratmışdır!”
قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْيَانًا فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ
( 97 ) Onlar dedilər: “Bunun (İbrahim) üçün bir bina tikin, (içərisini odunla doldurub) özünü də oda atın!”
فَأَرَادُوا بِهِ كَيْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِينَ
( 98 ) Onlar onun üçün belə bir hiyə qurmaq istədilər, Biz isə onları çox səfil (zəlil) bir vəziyyətə saldıq. (Hiylələri baş tutmadı, İbrahimə heç bir şey edə bilmədilər).
وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهْدِينِ
( 99 ) (İbrahim oddan xilas olduqdan sonra) dedi: “Mən Rəbbimə doğru (Allahın mənə buyurduğu yerə - Şama tərəf) gedirəm. O mənə doğru yolu mütləq göstərəcəkdir!”
رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ
( 100 ) (İbrahim müqəddəs torpağa yetişdikdən sonra dua edib) dedi: “Ey Rəbbim! Mənə salehlərdən olan (bir övlad) bəxş et!”
فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ
( 101 ) Biz də ona həlim xasiyyətli bir oğlan uşağı (İsmail) ilə müjdə verdik.
فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَىٰ فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَىٰ ۚ قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ ۖ سَتَجِدُنِي إِن شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ
( 102 ) O, yüyürüb qaçmaq (atasına kömək edə bilmək) çağına (on üç yaşına) çatdıqda (İbrahim) dedi: “Oğlum! Yuxuda gördüm ki, səni qurban kəsirəm. Bax gör (bu barədə) nə fikirləşirsən!” O dedi: “Atacan! Sənə nə əmr olunursa, onu da et. İnşallah, mənim səbirlilərdən olduğumu görəcəksən!”
فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ
( 103 ) Onların hər ikisi (Allahın əmrinə) təslim olduğu və (İbrahim İsmaili qurban kəsmək üçün) üzüstə yerə yıxdığı zaman
وَنَادَيْنَاهُ أَن يَا إِبْرَاهِيمُ
( 104 ) Biz ona belə xitab etdik: “Ya İbrahim!
قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا ۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
( 105 ) Artıq sən rö’yanın düzgünlüyünü (Allah tərəfindən olduğunu) təsdiq etdin!” (Sənə yuxuda nə əmr olunmuşdusa, onu yerinə yetirdin. Allah sənə lütf edərək oğlunun yerinə bir qoç kəsməyi buyurur). Biz yaxşı iş görənləri belə mükafatlandırırıq.
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ
( 106 ) Şübhəsiz ki, bu, açıq-aydın bir imtahan idi.
وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ
( 107 ) Biz ona böyük bir qurbanlıq (Habilin qurbanlıq qoçunu) əvəz verdik.
وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ
( 108 ) Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) qoyduq.
سَلَامٌ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ
( 109 ) (Onu belə yad edirlər:) “İbrahimə salam olsun!”
كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
( 110 ) Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!
إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ
( 111 ) Şübhəsiz ki, o Bizim mö’min bəndələrimizdən idi!
وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ
( 112 ) Ona salehlərdən olan İshaqın peyğəmbər olacağı ilə müjdə verdik.
وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَىٰ إِسْحَاقَ ۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ
( 113 ) Biz ona İshaqa (peyğəmbərliklə, övlad çoxluğu ilə) bərəkət verdik. Onların hər ikisinin nəslindən yaxşı işlər görən də var, açıq-aşkar özünə zülm edən də!
وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ
( 114 ) Biz Musa və Haruna da ne’mət (peyğəmbərlik) bəxş etdik.
وَنَجَّيْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ
( 115 ) Onların hər ikisini böyük fəlakətdən (Fir’onun əsarətindən, yaxud suda boğulmaqdan) qurtardıq.
وَنَصَرْنَاهُمْ فَكَانُوا هُمُ الْغَالِبِينَ
( 116 ) Onlara yardım etdik və onlar (düşmənə) qalib gəldilər.
وَآتَيْنَاهُمَا الْكِتَابَ الْمُسْتَبِينَ
( 117 ) Onların hər ikisinə (hökmləri) açıq-aydın o kitabı (Tövratı) verdik.
وَهَدَيْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ
( 118 ) Onların hər ikisini doğru yola müvəffəq etdik.
وَتَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فِي الْآخِرِينَ
( 119 ) Sonradan gələnlər içərisində onların hər ikisi üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) qoyduq.
سَلَامٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَارُونَ
( 120 ) (Onları belə yad edirlər:) “Musaya və Haruna salam olsun!”
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
( 121 ) Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!
إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ
( 122 ) Şübhəsiz ki, onların hər ikisi Bizim mö’min bəndələrimizdən idi.
وَإِنَّ إِلْيَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ
( 123 ) Həqiqətən, İlyas da (Bizim tərəfimizdən göndərilmiş) peyğəmbərlərdəndir!
إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ
( 124 ) Bir zaman o öz tayfasına belə demişdi: “Məgər (bütlərə ibadət etməklə) Allahdan qorxmursunuz?
أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ
( 125 ) Məgər siz yaradanların ən yaxşısını (Allahı) qoyub Bə’lə (Bə’l adlı bütə) ibadət edirsiniz?
اللَّهَ رَبَّكُمْ وَرَبَّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ
( 126 ) Həm sizin Rəbbiniz, həm də (sizdən) əvvəlki atalarınızın (babalarınızın) Rəbbi olan Allahımı (tərk edirsiniz)?”
فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ
( 127 ) Lakin onlar onu təkzib etdilər, buna görə də (qiyamət günü Cəhənnəmə) gətiriləcəklər.
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
( 128 ) Yalnız Allahın müxlis bəndələrindən başqa!
وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ
( 129 ) Sonradan gələnlər arasında onun üçün (yaxşı ad, gözəl xatirə) qoyduq.
سَلَامٌ عَلَىٰ إِلْ يَاسِينَ
( 130 ) (Onu belə yad edirlər:) “İlyasinə (İlyasa) salam olsun!”
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
( 131 ) Həqiqətən, Biz yaxşı əməl sahiblərini belə mükafatlandırırıq!
إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ
( 132 ) Şübhəsiz ki, o Bizim mö’min bəndələrimizdən idi!
وَإِنَّ لُوطًا لَّمِنَ الْمُرْسَلِينَ
( 133 ) Həqiqətən, Lut da peyğəmbərlərdəndir!
إِذْ نَجَّيْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
( 134 ) (Ya Rəsulum!) Yadına sal ki, Biz o vaxt (Lut tayfasına müsibət üz verdiyi zaman) onu və bütün ailəsini xilas etdik.
إِلَّا عَجُوزًا فِي الْغَابِرِينَ
( 135 ) Yalnız əzab içində qalanlar arasında olan qoca qarıdan (Lutun övrətindən) başqa!
ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ
( 136 ) Sonra isə başqalarını (iman gətirməyənləri) yox etdik.
وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيْهِم مُّصْبِحِينَ
( 137 ) Siz (Şama getdiyiniz zaman) səhər vaxtı onların yurdundan keçirsiniz;
وَبِاللَّيْلِ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
( 138 ) Eləcə də axşam vaxtı. Məgər bir düşünüb-daşınmırsınız?
وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ
( 139 ) Həqiqətən, Yunis də (Bizim təfəfimizdən göndərilmiş) peyğəmbərlərdəndir!
إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
( 140 ) (Ya Peyğəmbər!) Yadına sal ki, bir zaman o, (qövmünün küfrü üzündən yük və adamla) dolu bir gəmiyə qaçmışdı.
فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ
( 141 ) (Gəmidə olanlar) püşk atmış və (püşk ona düşdüyü üçün) məğlub edilənlərdən olmuşdu. (Yunis gəmiyə mindiyi zaman gəmi yerindən tərpənməmiş, buna görə də sərnişinlər: “Yəqin ki, içərimizdə ağasından qaçmış kölə vardır”, - demişdilər. Kölənin kim olduğunu bilmək üçün püşk atılmış və o, Yunisə düşmüşdü. Yunis özünü dənizə atmağa məcbur olmuşdu).
فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٌ
( 142 ) (Yunis Allahın izni olmadan qövmünü tərk edib getdiyinə görə) özünü qınayarkən (dənizə atılarkən) balıq onu udmuşdu.
فَلَوْلَا أَنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ
( 143 ) Əgər o, (Allahı) çox təqdis edənlərdən (namaz qılanlardan) olmasaydı,
لَلَبِثَ فِي بَطْنِهِ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ
( 144 ) Yəqin ki, balığın qarnında qiyamət gününə qədər qalardı.
فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِيمٌ
( 145 ) Nəhayət, o, xəstə olduğu halda onu boş bir yerə (sahilə) atdıq.
وَأَنبَتْنَا عَلَيْهِ شَجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ
( 146 ) Və (başı) üstündə (ona kölgə salmaq üçün) iri yarpaqlı bir ağac (yaxud qabaq tağı) bitirdik.
وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَىٰ مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ
( 147 ) Biz onu yüz min nəfərə və daha çox kimsəyə peyğəmbər göndərdik.
فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَىٰ حِينٍ
( 148 ) Nəhayət, onlar ona (Yunisə) iman gətirdilər və Biz də onlara müəyyən vaxtadək (ömürlərinin axırına kimi) gün-güzəran verdik.
فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّكَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ
( 149 ) (Ya Peyğəmbər! İndi o müşriklərdən) soruş: “Deməli, qızlar sənin Rəbbinin, oğlanlar isə onların özlərinindir, eləmi?”
أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِكَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ
( 150 ) Yoxsa Biz mələkləri dişi yaratmışıq və onlar da (buna) şahid olublar?!
أَلَا إِنَّهُم مِّنْ إِفْكِهِمْ لَيَقُولُونَ
( 151 ) Xəbərin olsun ki, onlar öz yalanları üzündən mütləq belə deyəcəklər:
وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
( 152 ) “Allah övlad törətmişdir (mələklər Onun qızlarıdır)”. Onlar, həqiqətən, yalançıdırlar!
أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِينَ
( 153 ) Məgər Allah (mələkləri özünə övlad götürməklə) qızları oğlanlardan üstünmü tutmuşdur?!
مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ
( 154 ) Sizə nə olmuşdur, necə mühakimə yürüdürsünüz?
أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
( 155 ) Heç düşünürsünüz?!
أَمْ لَكُمْ سُلْطَانٌ مُّبِينٌ
( 156 ) Yoxsa sizin açıq-aşkar bir dəliliniz vardır?!
فَأْتُوا بِكِتَابِكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
( 157 ) Əgər doğru danışırsınızsa, kitabınızı gətirin!
وَجَعَلُوا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا ۚ وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ
( 158 ) (Müşriklərə həm də özlərindən) Onunla (Allahla) cinlər (pərilər, yaxud mələklər) arasında bir qohumluq əlaqəsi icad etdilər. Həqiqətən, cinlər onların (bu sözü deyənlərin qiyamət günü Cəhənnəmə) gətiriləcəyini bilirlər.
سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ
( 159 ) Allah (müşriklərin) Ona aid etdikləri sifətlərdən təmamilə uzaqdır!
إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
( 160 ) Allahın müslis (mö’min) bəndələri isə istisnadır.
فَإِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ
( 161 ) (Ey Müşriklər!) Nə siz, nə də ibadət etdikləriniz
مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ بِفَاتِنِينَ
( 162 ) Heç kəsi tovlayıb yoldan çıxara bilməzsiniz;
إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِيمِ
( 163 ) Yalnız Cəhənnəmə girəcək kimsədən başqa!
وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ
( 164 ) (Cəbrail Peyğəmbər əleyhissəlama belə dedi:) “Bizdən (mələklərdən) elə birisi yoxdur ki, onun (səmada Allaha ibadət üçün) müəyyən bir yeri olmasın!
وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ
( 165 ) Həqiqətən, biz səf-səf dururuq.
وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ
( 166 ) Və (Allahı) təqdis edib şə’ninə tə’riflər deyirik.
وَإِن كَانُوا لَيَقُولُونَ
( 167 ) (Məkkə müşrikləri) tə’kidlə belə deyirdilər:
لَوْ أَنَّ عِندَنَا ذِكْرًا مِّنَ الْأَوَّلِينَ
( 168 ) “Əgər bizdə əvvəlkilərin kitablarından biri olsa idi,
لَكُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
( 169 ) Biz də mütləq Allahın müxlis bəndələri olardıq!”
فَكَفَرُوا بِهِ ۖ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
( 170 ) Amma onu (Qur’anı) inkar etdilər. Onlar (küfrlərinin aqibətini) mütləq biləcəklər.
وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ
( 171 ) And olsun ki, peyğəmbər bəndələrimiz haqqında əvvəlcədən (lövhi-məhfuzda) bu sözümüz deyilmişdi:
إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ
( 172 ) “Onlar mütləq qalib gələcəklər.
وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ
( 173 ) Bizim əsgərlərimiz (mö’minlər) labüd olaraq (kafirlərə) zəfər çalacaqlar!”
فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ
( 174 ) (Ya Peyğəmbər!) Sən bir müddət (Bədr vuruşuna, yaxud Məkkənin fəthinədək) onlardan üz çevir!
وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ
( 175 ) Və (kənardan) onlara bax! Onlar mütləq (küfrlərinin aqibətini) görəcəklər!
أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ
( 176 ) Onlar əzabımızın tezliklə gəlməsini istəyirlər?
فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنذَرِينَ
( 177 ) (O əzab) onlara yetişdikdə (evlərində ikən başlarının üstünü aldıqda) qorxudulanların (lakin yola gəlməyənlərin) sabahı necə də pis olacaq!
وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّىٰ حِينٍ
( 178 ) (Ya Peyğəmbər!) Sən onlardan bir müddət üz çevir!
وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ
( 179 ) Və (kənardan) onlara bax! Onlar mütləq (küfrlərinin aqibətini) görəcəklər!
سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
( 180 ) Sənin Rəbbin – yenilməz qüvvət sahibi (mülkündə hər şeyə qalib) olan Rəbbin (müşriklərin) Ona aid etdikləri sifətlərdən tamamilə uzaqdır!
وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ
( 181 ) Peyğəmbərlərə salam olsun!
وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
( 182 ) Aləmlərin Rəbbi olan Allaha həmd olsun!
